چندین شرکت مانند Neuralinkکه تحت نظر ایلان ماسک فعال اند در حال کار بر روی اتصال مغز انسان به اینترنت هستند. ایلان ماسک Neuralink را راه‌اندازی کرد تا دستگاه‌هایی ایجاد کند که امکان ترکیب ذهن و ماشین را فراهم کند.

مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیسبوک نیز فاش کرد که آن‌ها ۶۰ مهندس دارند که روی ساخت رابط‌هایی کار می‌کنند که به شما امکان می‌دهد فقط با استفاده از ذهن خود تایپ کنید. اما کارهای ایلان ماسک و مارک زاکربرگ فقط در حد ایده بودند و هیچوقت اثبات نشدند.

در همین حال نیز تیمی از مهندسان پزشکی در دانشگاه ویتواترسراند (Wits) در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی این ایده‌ها را به واقعیت تبدیل کرده‌اند. آن‌ها با موفقیت امواج مغزی انسان را به اینترنت در یک وب‌سایت مورد آزمایش قرار دادند. مهندسان از یک دستگاه الکتروانسفالوگرام (EEG) استفاده کردند و آن را به یک رایانه قابل حمل Raspberry Pi متصل کردند و آن را Brainternet نامیدند.

Brainternet چیست؟

امواج مغزی شما را به سیگنال‌هایی تبدیل می‌کند که می‌توان آن‌ها را به صورت زنده پخش کرد و از طریق یک پورتال وب در دسترس قرار داد. به عنوان مثال شما به یک هدست EEG موبایل متصل هستید که سیگنال‌های موج مغزی شما را ضبط می‌کند. سپس این سیگنال‌ها به یک رایانه قابل حمل آپلود می‌شوند که از کد خاصی برای رمزگشایی سیگنال‌ها برای نمایش به عنوان اطلاعات در یک وب‌سایت استفاده می‌کند.

در حال حاضر این یک جاده یک طرفه است. مردم می توانند ببینند چه اتفاقی در مغز شما می افتد اما نمی توانند چیزی را به مغز شما آپلود کنند. با این حال، محققان می گویند که در تلاش‌اند تا به یک جاده دو طرفه دست یابند. آدام پانتانویتز، سرپرست تحقیقات تیم توسعه دهنده این فناوری در دانشکده برق و مهندسی اطلاعات ویتس، می گوید: «در نهایت، هدف ما این است که امکان تعامل بین کاربر و مغز او را فراهم کنیم تا کاربر بتواند محرکی ارائه کند و پاسخ را ببیند.»

با این حال، توسعه این فناوری صرفاً برای درک بهتر نحوه عملکرد مغز است و می‌تواند برای کاربردهای مبتنی بر سلامت و کاربردهای عملی دیگر مفید باشد. شاید روزی در آینده نزدیک، اپلیکیشنی روی گوشی شما وجود داشته باشد که به شما امکان می‌دهد به مغز افراد دیگر وصل شوید.

EEG چیز جدیدی نیست و در حال حاضر دستگاه‌های متعددی وجود دارند که می‌توانند امواج مغزی را به سیگنال‌هایی تبدیل کنند که می‌توان روی آن‌ها عمل کرد. برخی از این دستگاه‌ها بازی هستند و برخی دیگر برنامه‌هایی هستند که با فعال کردن ارتباط بدون صحبت کردن، فلج را برطرف می‌کنند. وقتی محققان بتوانند آن را به یک جاده دو طرفه تبدیل کنند و تعامل را اضافه کنند، آنگاه شروع به زندگی در رمان‌های علمی تخیلی می‌کنیم و مغزهای ما شفاف خواهد شد و در دسترس دیگران قرار خواهد گرفت.

ملاحظات اخلاقی و امنیتی مغز اینترنتی

برخی از کارشناسان نگران اخلاق و امنیت این تحقیقات هستند. پانتانویتز اذعان کرده است که اتصال مغز همه به اینترنت می‌تواند مسائل حریم خصوصی و امنیتی (مانند هک شدن) ایجاد کند. این که مغزهای ما به اینترنت متصل باشد یک فکر خوب است اما داشتن یک هکر در ذهن ما جذاب نیست!

پانتانویتز اذعان کرده است که این امر زمانی که محققان بتوانند داده‌ها را به مغز آپلود کنند، مشکل‌تر خواهد شد. اخلاق مغزهای متصل به اینترنت در یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ مورد بحث قرار گرفته است. این مطالعه به مسائل اخلاقی عمده مربوط به افزایش و بهبود اتصال مغز اشاره می‌کند و می‌گوید که اگر هکرها بتوانند اطلاعات را به مغز منتقل کنند؛ با کسب اطلاعات شخصی بیشتر از مغز، حقوق حریم خصوصی برجسته‌تر خواهد شد،

طبق این مطالعه، یکسری رابط‌هایی اطلاعات را به مغز می‌فرستند. حال اگر با استفاده از همین رابط‌ها بشود افکار دیگران را پرورش داد تا آنها را مجبور برای انجام کاری کنند، به نفع دولت‌ها می‌شود زیرا با استفاده از این ارتباط می‌توانند کسانی مانند زندانیان را کنترل کنند. این مطالعه همچنین خاطرنشان می‌کند که اگر همه مغزهای ما به اینترنت متصل شوند، ممکن است فردیت خود را از دست بدهیم.

پانتانویتز پیشنهادی در مورد راه حل جلوگیری از برخی مسائل امنیتی و حریم خصوصی ارائه کرد و گفت که یک شبکه جدید خارج از اینترنت، برای اتصال ایجاد شود. به عنوان مثال، مشابه پروژه ارتباطات کوانتومی چین که اطلاعات را می‌توان از طریق فوتون‌های گره خورده از ماهواره‌ها ارسال کرد.

مزایای مغز اینترنتی

مزایای متعددی برای مغز اینترنتی وجود دارد که بیشتر آن‌ها در حوزه پزشکی هستند. مغز اینترنتی می‌تواند به پزشکان اجازه دهد اطلاعات را از مغز شما منتقل کنند تا بتوانید مستقیماً با رایانه‌ها و یکدیگر ارتباط برقرار کنید و محققان می‌توانند از این اطلاعات برای مطالعه امواج مغزی چندین نفر به طور همزمان استفاده کنند. در حال حاضر، محققان روی بیماران مبتلا به صرع مقاوم درمان‌هایی را الکترودهایی که در قشر مغزشان کاشته شده است امتحان می‌کنند.

توسعه‌های مهم دیگر در رابط‌های مغز و ماشین

محققان آزمایشگاه‌های HRL در کالیفرنیا یک شبیه‌ساز توسعه داده‌اند که می‌تواند اطلاعات را مستقیماً از مغز شما منتقل کند و مهارت‌های جدید را در مدت زمان کوتاهی به شما آموزش دهد. تیم HRL سیگنال‌های الکتریکی را در مغز یک خلبان آموزش‌دیده مطالعه کرد و اطلاعات را به مبتدیان منتقل کرد و آن‌ها یاد گرفتند که چگونه یک هواپیما را از طریق یک شبیه‌ساز پرواز واقعی هدایت کنند.

نتایج مطالعه آن‌ها که در مجله Frontiers in Human Neuroscience منتشر شد، نشان می‌دهد که مبتدیان توانایی‌های خلبانی خود را ۳۳ درصد بهتر از دیگران انجام داده‌اند. از این روش می‌توان در یادگیری زبان‌های جدید، رانندگی و آمادگی امتحان استفاده کرد، زیرا سیستم تغییرات خاصی را در مناطق خاصی از مغز هدف قرار می‌دهد و بدینگونه یک انسان مطلب جدیدی را می آموزد.

آینده پروژه و تاثیر بر جوامع

اگر این پروژه به نتایج واقعی برسد، ادغام مغز و اینترنت در چهار مرحله زیر رخ خواهد داد:

مرحله اول جستجوی اینترنتی و چت کردن از طریق امواج مغزی خواهد بود. در حالی که این شامل یک روش تهاجمی است، فناوری تولید جملات از امواج مغزی در حال بهبود است و ما فکر می‌کنیم که تجاری‌سازی این فناوری دور از انتظار نیست.

مرحله دوم تولید ادراک حسی مصنوعی با تحریک قسمت‌های خاصی از مغز برای بازتولید حس چشایی، بویایی و لامسه خواهد بود. فناوری‌های بازتولید بینایی را می‌توان برای چشم‌های مصنوعی برای نابینایان اعمال کرد. در حال حاضر، دستگاه‌های تهاجمی می‌توانند برای ارسال الگوهای نقطه کمی پیچیده‌تر از بریل به مغز به عنوان تصویر استفاده شوند. ما فکر می‌کنیم ممکن است در آینده افراد نابینا بتوانند با پخش تصاویر رنگی با وضوح بالا در مغز، دوباره ببینند.

مرحله سوم شامل خواندن و نوشتن خاطرات خواهد بود. ما فکر می‌کنیم که این امکان‌پذیر خواهد بود اگر پیشرفت‌های علوم اعصاب بتواند مکانیسم‌های دخیل در حافظه را روشن کند و امواج مغزی را بتوان با محتوای حافظه با استفاده از هوش مصنوعی مرتبط کرد. چنین توسعه‌ای به افراد اجازه می‌دهد تا اطلاعات مورد نیاز خود را مستقیماً از اینترنت دریافت و ذخیره کنند و دانش و تجربیات خود را از طریق اینترنت به اشتراک بگذارند.

مرحله چهارم آپلود و بازتولید شخصیت‌ها خواهد بود. هنوز مشخص نیست که چگونه هوشیاری انسان شکل می‌گیرد، اما در صنعت IT اقداماتی برای استفاده از نظریه اطلاعات یکپارچه پیشنهادی توسط جولیو تونونی، عصب‌شناس آمریکایی، برای اندازه‌گیری و توضیح کمی هوشیاری انجام شده است. همچنین تحقیقاتی در حال انجام است تا یک نسخه مصنوعی از شخصیت یک فرد متوفی ایجاد شود، مثلاً با تجزیه و تحلیل نوشته‌های فرد متوفی با استفاده از هوش مصنوعی. پیشرفت‌های هوش مصنوعی و علوم اعصاب می‌تواند درهای ورود محتویات مغز افراد، از جمله خاطرات و شخصیت‌های آن‌ها، به اینترنت را باز کند.

مغز اینترنتی یک جهش بزرگ به جلو در دستیابی به رابط‌های کامل و فراگیر مغز و رایانه و یادگیری ماشین است. نتایج این پروژه تحقیقاتی می‌تواند درک بهتری از نحوه عملکرد ذهن به ما بدهد و در نتیجه به ما امکان می‌دهد از این دانش برای بهبود و افزایش قدرت مغز خود استفاده کنیم. با این حال، باید در مورد ملاحظات قانونی، اخلاقی و امنیتی محتاط باشیم و دستورالعمل‌هایی را در مورد چگونگی عملی بودن این فناوری وضع کنیم.

منابع: crm.org و Nomuraholdings

نیایش احمدی _ خبرنگار تحریریه جوان قدس